Wielu z nas uwielbia podróżować po odległych zakątkach świata, by dowiedzieć się czegoś o ich kulturze, świętach, tradycyjnych potrawach… Nie ma w tym oczywiście nic złego, ale czasem warto zadać sobie pytanie – czy tak naprawdę dobrze znamy własną kulturę, tradycje i zwyczaje? Jeśli wydaje Ci się, że w Polsce nie ma już nic do odkrycia, bardzo się mylisz! Kultywowane w polskich regionach tradycje związane ze świętami Bożego Narodzenia są na to najlepszym dowodem. Czy wiesz, czym jest zupa z brzadu albo jak przyrządza się śląską moczkę? Sprawdź w przygotowanym przez nas krótkim przeglądzie polskich regionalnych potraw wigilijnych!
Wigilia na Śląsku
Wieczerze wigilijne na Śląsku były zdecydowanie bardziej wystawne niż w pozostałych regionach – według Ślązaków na stole powinno znaleźć się tyle potraw, by ten aż uginał się pod ich ciężarem. Tradycyjną zupą wigilijną była tam przez wieki przygotowywana na bazie siemienia lnianego siemieniotka, ale wraz ze znacznymi przemianami demograficznymi w XX w., związanymi m. in. z przymusowymi przesiedleniami, zastąpiła ją wywodząca się z Kresów zupa migdałowa. Oprócz niej podczas śląskiej wigilii serwowane są zawsze takie potrawy jak kapusta z grochem, kasza z suszonymi śliwkami, duszony w piwie karp oraz kluski śląskie. Ważne są także desery: makówki, czyli kawałki bułki drożdżowej przełożone słodkim makiem i zalane mlekiem, oraz moczka – specyficzny budyń z pierników moczonych w kompocie porzeczkowym.
Wigilia na Kaszubach i na Pomorzu
Zgoła inaczej świętowało się zawsze na Pomorzu i Kaszubach, gdzie wigilia była zawsze niezwykle skromna. Wieczerzę rozpoczynało się (i nadal rozpoczyna) od aromatycznej zupy z suszonych owoców, zwanej zupą z brzadu. Następnie stół przejmowały dania rybne: pierogi z farszem rybnym, zupa rybna, pluci (ziemniaki w mundurkach z solonym śledziem), a także ryby smażone i gotowane (przede wszystkim słodkowodne, ale też śledzie). Wiele z kaszubskich przepisów na Boże Narodzenie stało się inspiracją dla wigilijnych przepisów na rybę.
Wigilia na Podhalu
Regionem, który jest chyba najbardziej przywiązany do swoich lokalnych zwyczajów i potraw, jest Podhale. Na tamtejszym stole wigilijnym prym wiodą przede wszystkim potrawy z ziemniaków z dodatkiem lokalnych serów, jak np. kłóty (kapusta z ziemniakami), moskole (podpłomyki z gotowanych ziemniaków) czy bukty (podobne do kopytek). W charakterze wigilijnej zupy w większości domów serwuje się kwaśnicę w wersji postnej, czasem jednak zastępuje ją barszcz z kwaszonych buraków z dodatkiem fasoli. Na Podhalu nie może też zabraknąć smażonego pstrąga, klusków z makiem i miodem oraz pierogów z kapustą. Regionalna ciekawostka – górale tradycyjnie łamią się z domownikami opłatkiem posmarowanym miodem.
Wigilia na Mazowszu
Typowy mazowiecki krajobraz? Pola i gęste lasy. Nie ma więc nic dziwnego w tym, że mnóstwo wigilijnych potraw na Mazowszu zawiera grzyby w różnych postaciach. Jako pierwsza na stole pojawia się zupa grzybowa, obok niej nie może zabraknąć kapusty z grzybami oraz panierowanych grzybów smażonych. Tradycyjnie jednak najważniejszym daniem były kluski z makiem, zwane tutaj kłosami, które powinny być jak najgrubsze i jak najdłuższe. Dlaczego? Były bowiem symbolem plonów pszenicy w nadchodzącym roku. Poza tym podczas mazowieckiej wigilii jadło się także rwaki (gotowane i zmielone ziemniaki, trochę podobne do kopytek), kaszę jaglaną z olejem oraz kisiel żurawinowy. Dziś podaje się też ryby w galarecie oraz smażonego karpia. Co ciekawe, zwyczaj picia kompotu z suszu wywodzi się właśnie z tego regionu. Przepisy na Boże Narodzenie możesz łątwo znaleźć na różnych stronach kulinarnych jak np. kamis.pl.
Wigilia na Podlasiu
Na wigilijnym stole na Podlasiu wyraźnie zaznaczają się wschodnie wpływy, głównie z Litwy. Stamtąd przybyła – dzisiaj stanowiąca sztandarowe podlaskie danie wigilijne – kutia, czyli pszenica z miodem, makiem i bakaliami. Poza nią bardzo ważnymi potrawami są polane olejem z lnu kluski z makiem, gotowana lub smażona ryba (najczęściej karp), puszyste, słodkie drożdżowe racuchy, a także pierogi z kapustą i grzybami, które tutaj nazywa się warenikami i podsmaża na rumiano przed podaniem. Najbardziej popularną wigilijną zupą na Podlasiu jest natomiast barszcz grzybowy.
Które z tych potraw są dla Ciebie zupełną nowością, a o których słyszałaś już wcześniej?
