Potencjalni klienci firm zaopatrujących rynek w stolarkę okienną, obok problemów ze zrozumieniem liczb i skomplikowanych oznaczeń, których pełna jest dokumentacja produktów, spotykają się z określeniami: okna typowe (standardowe) lub nietypowe (niestandardowe). Co w praktyce oznacza tego rodzaju podział? Czy typowy jest lepszy od nietypowego czy odwrotnie?
Umowa branżowa
Nie ma żadnego odgórnego nakazu prawnego, którym należy kierować się podczas ustalania wymiaru produkowanych okien. Podział na typowe wymiary okien oraz wymiary nietypowe jest umowny, a o powstaniu normy branżowej w tym obszarze zadecydowało porozumienie przedsiębiorców – producentów okien. Nie jest to ani próba unifikacji czy ograniczenia inwencji projektantów, a raczej sposób na uporządkowanie szerokiej oferty rynku stolarki okiennej.
Norma o oznaczeniu BN-85/7153-02 jest najczęściej przedstawiana w formie tabeli, która obok symbolu okna podaje standardowe wymiary okien w milimetrach. W źródłach można znaleźć tabele z różną ilością pozycji. Aktualnie typowe wymiary okien – tabela pełna określa na 58 pozycji okien oraz 9 drzwi balkonowych.
Jak zamówić okno standardowe?
Zamawiając okno wystarczy skorzystać z tabeli i podać tylko symbol. Trzeba jednak wiedzieć, że umowa branżowa nie jest skrupulatnie przestrzegana przez wszystkich producentów. Wymiary (wysokość i szerokość) okien standardowych ustalone w normie mogą być przez producenta zmienione, na przykład zaokrąglone. Każdorazowo należy więc upewnić się, jakie dokładnie wymiary mają okna danego producenta, nawet jeśli oznaczone są symbolem zgodnym z normą BN-85/7153-02.
Zamawiający okna powinni pamiętać o dwóch zasadach obowiązujących przy składaniu zamówienia:
1. Wymiary podajemy w kolejności szerokość a następnie wysokość.
2. Wymiary zawsze należy określić w milimetrach.
Posługując się tabelą z oknami typowymi należy również rozróżnić typ okna ze względu na sposób otwierania, aby wskazać na produkt z systemem preferowanym przez siebie. Oceniając okno z punktu widzenia sposobu otwierania mamy okna:
– Stałe – w ogóle nie otwierają się,
– Rozwierne (rozwierane) – otwierają się na bok,
– Uchylne – uchylają się z góry do dołu,
– Uchylno – rozwierane, które mogą być otwierane na dwa sposoby: na bok i z góry do dołu.
Nie bez znaczenia jest również określenie liczby skrzydeł.
Zróżnicowane sposoby otwierania oraz inna liczba skrzydeł powodują, że w ofercie sklepu w jednakowym rozmiarze może być kilka różnych okien standardowych.
Przestrzeganie norm
Tak jak nie istnieją żadne odgórne regulacje dotyczące wymiarów okien typowych, tak nie jest praktykowane nakazywanie producentom okien bezwzględnego stosowania się do normy branżowej. Dla niektórych producentów stosowanie nazewnictwa „typowy i nietypowy”, to tylko wybieg marketingowy niezbędny do osiągania większych zysków: jak coś jest nietypowe, to z zasady wymaga większego nakładu pracy, innych technologii a często i odmiennych materiałów, więc nietypowe oznacza drogie. Typowe, czyli powszechne jest często spotykane, powtarzalne.
Producenci mogą stosować nie tylko inne, zaokrąglone wymiary okien, ale także różnie interpretować podział okna czy sposób otwierania. I tak symetryczny podział dwudzielny może być zastąpiony niesymetrycznym albo brakiem podziału w ogóle. Okna do niedawna uchylna albo rozwierne mogą mieć oba sposoby otwierania połączone.
Klienci wybierając okna typowe oczekują, że pewne ustalenia są bezwzględnie respektowane. I choć standardowe czy typowe powinno oznaczać coś stałego i niezmiennego, to w praktyce nie zawsze tak jest. Co więc należy zrobić? Pytać, pytać, pytać – nie ma lepszej metody na uniknięcie pomyłki przy zamawianiu okna typowego. Zanim nasze zamówienie zamieni się w symbol, należy dokładnie wyartykułować swoje oczekiwania i sprawdzić po wielokroć:
– wymiary nowego okna,
– podział okna,
– sposób otwierania.
Jak dokonać pomiarów przed złożeniem zamówienia
Zdjęcie miary z otworu w murze nie jest bardzo trudne, ale jeśli ktoś ma problemy z dokładnością, to lepiej niech sceduje tę czynność na przedstawiciela firmy, która będzie sprzedawać i montować okno. Wymiary ościeża powinny być zdejmowane od strony zewnętrznej. Przy zamawianiu okna należy pamiętać, że wymiary powinny uwzględniać odstęp, jaki należy zachować między ościeżem a ramą okna. Dla ram z PCV i aluminium ten odstęp to 2 cm przy szerokości oraz 4,5 cm przy wysokości. Profile drewniane wymagają odstępu o 1 cm większego od podanych.
Jeśli zamówione okno będzie zbyt dopasowane albo zbyt luźno osadzone, to jego walory termiczne po dość krótkim czasie użytkowania ulegną pogorszeniu.
